11 فوت کوزه گری نگهداری از ظروف چوبی
جذابیت و زیبایی که ظروف چوبی دارند را در کمتر ظرفی می‌توان پیدا کرد. القای حس طبیعی بودن و تازگی و بوی خوشایند چوب هم حس لذت بخشی را به ما می‌دهد. برای همین است که ظروف چوبی از گذشته تا به امروز و قطعا در آینده هم طرفداران زیادی دارد و در صدر محبوب‌ترین‌ها و پرفروش‌ترین‌هاست. ظرف‌های چوبی با روش‌های مختلف مانند خراطی با دست و دستگاه‌های خودکار پیشرفته تولید شده و پس از طی مراحلی نسبتا سخت به مرحله استفاده برای مصرف کننده می‌رسد. این می‌تواند دلیلی برای بیشتر بودن قیمت این ظروف نسبت به سایر ظروف باشد. البته که قیمت چوب هم بسیار تأثیرگذار است.
ضرب المثل هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد در مورد ظروف چوبی صدق می‌کند. زیبایی، ظرافت، بافت منحصر به فرد و بوی خوشایند چوب نیاز به مراقبت و رعایت نکاتی دارد تا کیفیت و زیبایی آن تا مدت طولانی حفظ شود. با ما همراه باشید و 11 فوت کوزه گری نگهداری از ظروف چوبی را از دست ندهید.
11 فوت کوزه گری برای مراقبت از ظرف‌های چوبی
- راه تضمینی نابود شدن ظرف چوبی : آن را در ماشین ظرفشویی قرار دهید
شستشوی ظروف چوبی داخل ماشین ظرفشویی آسیب بزرگی به بافت چوب می‌رساند. اول به این دلیل که رطوبت زیادی در مدت زمان کم به بافت چوب وارد می‌شود. رطوبت زیاد می‌تواند باعث پوسیدگی و ترک برداشتن ظرف شما بشود. دلیل دوم اینکه شستشو در ماشین ظرفشویی در دما و فشار بالا انجام می‌شود و باعث تغییر ظاهر و کاهش عمر آن می‌شود.
- ظرف چوبی را در ماکروویو قرار ندهید
با اینکه ظروف چوبی قابلیت قرار گرفتن در ماکروویو را دارند و از این نظر مشکلی برای ماکروویو هم پیش نمی‌آید ولی حرارت زیاد ماکروویو رطوبت طبیعی چوب را هم از بین می‌برد و در ادامه باعث شکستگی و ترک آن می‌شود.
- هر نوع چوبی برای هر نوع خوراک مناسب نیست
ظروف چوبی با چوب‌های مختلف و با کیفیت‌ها و ویژگی‌های مختلف تولید می‌شوند بنابراین هر کدام خاصیت خود را دارند. به طور کلی نباید غذاهای خیلی داغ را در ظروف چوبی سرو کرد. این کار مثل دو مورد قبلی بافت اولیه چوب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای سرو نوشیندنی یا غذاهایی مانند خورشت و… داخل ظرف چوبی هم باید نوع چوب به کار رفته در ظرف و مقاومت آن در برابر رطوبت را در نظر گرفت.
- پس از استفاده از ظرف چوبی، آن را سریع بشویید و اجازه ندهید مواد غذایی به مدت طولانی در آنها بماند
در صورتیکه غذا یا خوراکی و مانده آن چندین ساعت در ظرف چوبی باقی بماند علاوه بر اینکه شستشوی آن را سخت می‌کند و روی کیفیت ظرف موثر است باعث می‌شود رنگ و بوی خوراک به صورت دائمی روی ظرف باقی بماند.
- از مواد شوینده مناسب استفاده کنید.
مایع سفید کننده ( وایتکس )، صابون، پودر لباسشویی و… دشمن ظرف چوبی هستند. ضمن اینکه استفاه از مواد شوینده نامرغوب به این دلیل که در بافت چوب نفوذ می‌کنند سلامتی را به خطر می‌آندازند.
- برای شستشو از اسکاچ نرم یا ابر و اسفنج استفاده کنید.
سیم ظرفشویی و اسکاچ‌های زبر رنگ و لعاب چوب را از بین می‌برند و راه نفوذ میکروب و کثیفی را باز می‌کنند.
- پس از شستشوی ظرف چوبی، آن را با دستمال نرم خشک کنید.
برای خشک کردن ظرف آن را در فضای باز قرار دهید و اجازه دهید رطوبت آن به آرامی خشک شود. ضمنا به هیچ وجه برای خشک شدن ظرف چوبی آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
- ظرف چوبی خود را به مدت طولانی در آب قرار ندهید.
معمولا یکی از عادت‌های رایج برای شستشوی ظروف این است که آنها را چند ساعت در آب قرار می‌دهیم. این کار را با ظروف جوبی انجام ندهید وگرنه عمر ظرف دلبندتان به شدت کاهش می‌یابد.
- ظرف چوبی خود را کنار شعله گاز، در کابینت‌های بالای اجاق و در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید.
رطوبت طبیعی چوب راز زنده ماندن چوب و عمر بالای آن است. درصورتیکه این رطوبت خشک شود بافت سالم چوب دچار آسیب برگشت ناپذیر می‌شود.
- فوت کوزه گری آخر : ظروف و ابزار آشپزی چوبی خود را هر چند وقت یکبار روغن کاری و ضدعفونی کنید.
به دلیل اهمیت بالا، این مورد را در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
- فوت کوزه گری یازدهم : این مورد را شما تکمیل کنید. چه کاری می‌توان انجام داد تا ظرف چوبی ما عمر بیشتری داشته باشد؟
چگونه ظرف چوبی خود را ترمیم، روغن کاری و ضدعفونی کنیم؟
خیلی مهم است که ظرف چوبی را بعد چند روز یا چند ماه استفاده ترمیم و روغن کاری کنیم. اهمیت این کار دقیقا مانند چک روزانه خودرو است که اگر به درستی انجام نشود باعث خرابی آن می‌شود و هزینه بالایی روی دست ما می‌گذارد. همچنین این کار رنگ و ظاهر ظرف چوبی را دوباره جلا می‌دهد و به زیبایی اولیه خود برمی‌گرداند. پس به سرعت به سراغ توضیح مراحل آن می‌رویم :
-
ترمیم ظرف چوبی
ممکن است ظرف شما بعد از مدتی استفاده دچار شکستگی در لبه‌ها یا زبر شدن شود. در این صورت علاوه بر اینکه استفاده از ظرف و شستشوی آن سخت می‌شود میکروب‌ها هم راحت‌تر به داخل چوب نفوذ کرده و سلامتی را تهدید می‌کنند.
برای ترمیم کافیست با سمباده‌ای نه چندان زبر به آرامی روی قسمت‌های آسیب دیده ظرف بکشید. نگران آسیب دیدن ظرف خود نباشید ولی این کار را با ظرافت و دقت انجام دهید که سطح ظرف یکنواخت و سیقلی شود.
روغن کاری مهم ترین مرحله در نگهداری از ظرف چوبی است
همانطور که روغن در دستگاه‌ها و ماشین باعث نرم شدن اجزای آنها و کارکرد بهتر می‌شود وجود آن در ظرف چوبی هم باعث نرم‌تر شدن بافت چوب و زنده نگه داشتن آن می‌شود. این کار به طور مستقیم در عمر و دوام چوب و جلوگیری از ترک برداشتن آن تأثیر می‌گذارد. علاوه بر آن ظاهر آن را جلا می‌بخشد و رنگ بیرونی آن را به شدت زیباتر می‌کند.
سعی کنید ظرف یا وسیله چوبی خود را به صورت دوره‌ای روغن کاری کنید. برای مثال هر 2 ماه یکبار !
چگونه؟ در ابتدا با دستمال ظرف را گردگیری کنید و سطوح آن را از غبار و کثیفی تمیز کنید. بعد از آن نوبت به روغن کاری می‌رسد. برای این کار دستمال نرم، یک تکه ابر یا پنبه را به مقداری روغن آغشته کنید. سپس آن را سرتاسر سطوح ظرف خود بمالید. سعی کنید تمام نقاط ظرف به روغن آغشته شود ولی نیازی به وسواس نیست.
بعد از اینکه کارتان تمام شد ظرف را حدود 1-2 روز به حال خود رها کنید و اجازه دهید روغنی که به آن مالیده شده است تا حد امکان جذب آن شود. آن را در جایی قرار دهید که در معرض حرارت یا نور مستقیم نباشد. در نهایت با دستمال روغن اضافه را از سطح ظرف چوبی پاک کنید.
بهترین روغن برای ظرف چوبی کدام است؟
از آنجایی که ظروف چوبی مستقیما با سلامتی ما سروکار دارند و خوراکی‌های مختلف در آنها سرو می‌شود انتخاب روغن برای این کار مهم است. باید از روغنی استفاده کنیم که گیاهی باشد و رنگ و بوی خاصی نداشته باشد که روی طعم و بوی خوراکی تأثیر بگذارد. همچنین روغن خوب باید بتواند چوب را در برابر آب مقاوم کند، رنگ چوب را جلا بدهد و تا مدت زیادی در بافت چوب باقی بماند. چند نوع از بهترین و مناسب‌ترین روغن‌های گیاهی با ویژگی‌های گفته شده را به شما معرفی می‌کنیم :
1) روغن بزرک : این نوع روغن از دانه کتان تهیه می‌شود. کاربرد و استفاده آن در ساخت ظروف چوبی بسیار زیاد است و جزو روغن‌های معروف در این مورد است. این روغن رنگ زیبایی را به چوب می‌دهد. ویژگی مثبت این روغن نفوذ و ماندگاری بالای آن در بافت چوب است.
2) روغن پالم خوراکی و موم عسل : ترکیب این دو ماده با هم برای روغن کاری ظرف چوبی بسیار مناسب است. موم زنبور عسل به دلیل خاصیت ضدآب بودن آن چوب را در برابر رطوبت مقاوم می‌کند.
3) روغن نارگیل : این روغن اکسیری برای نو کردن ظاهر ظرف یا تخته‌های چوبی است. این روغن خاصیت ضدآبی و آنتی باکتریال را هم به چوب هدیه می‌دهد.
4) روغن آفتابگردان، کنجد، زیتون : در بین روغن‌های گیاهی این 3 مورد بهترین گزینه‌ها برای این کار هستند. در دسترس و ارزانند و انعطاف خوبی به چوب می‌دهند ولی باید در نظر داشت بوی آنها تا مدتی باقی می‌ماند و ممکن است پس از مدت طولانی به دلیل فساد پذیری بوی ناخوشایندی از خود منتشر کند.
5) روغن گردو : بهترین ویژگی این روغن دوام و عمر بالای آن است بنابراین زود فاسد نمی‌شود و بوی بدی از خود ساتع نمی‌کند. روغن گردو از میوه گردو تولید شده و بیشترین مصرف آن به صورت خوراکی است. بهتر است برای ظرف‌هایی که از چوب گردو ساخته شده است از این نوع روغن استفاده کنید.
6) روغن مینرال : این روغن بیشتر در صنعت برای نرم کردن حرکات قطعات و خنک کردن آنها به کار می‌رود ولی برای روغن کاری محصولات چوبی هم گزینه مناسبی است. روغن مینرال بر پایه نفت است ولی کاملا بی رنگ و بو است. وسایل چوبی با این روغن عمر بیشتری پیدا می‌کنند ولی استفاده از آن برای ظروف چوبی که با خوراکی‌ها در ارتباطند توصیه نمی‌شود.
مرحله نهایی : ضد عفونی کردن ظرف چوبی
چوب بخاطر بافت زنده و طبیعی که دارد جاذب رطوبت، مواد غذایی و مایعات است و بعد از استفاده طولانی مدت، می‌تواند منبعی برای رشد میکروب‌ها باشد و بر بو و مزه خوراکی‌ها تأثیر بگذارد. کار خوب این است که هر چند وقت یکبار ظرف چوبی خود را با مواد طبیعی ضدعفونی کنیم.
روش‌های متعددی برای ضدعفونی کردن ظرف چوبی وجود دارد و با مواد مختلفی می‌توان این کار را انجام داد ولی بهترین راه، طبیعی‌ترین آنهاست.
لیمو و نمک : آسان‌ترین و بهترین روش در این مورد، استفاده از اسیدیته طبیعی لیمو برای از بین بردن میکروب‌ها و سیقلی کردن ظرف است. نمک هم خاصیت آنتی باکتریالی دارد و وجود آن در هر جایی از رشد و تکثیر میکروب جلوگیری می‌کند. این ترکیب ضمنا مزیت دیگری هم دارد که تا لحظاتی دیگر به آن می‌پردازیم.
چگونه؟ لیموی تازه‌ای بردارید و آن را به دو نیم تقیسم کنید. البته استفاده از آبلیمو هم مجاز است ولی تأثیر لیموی تازه بسیار بیشتر است. مقداری نمک هم کنار آن آماده کنید. سپس نصفه لیمو را در نمک بزنید و روی ظرف بمالید. این کار را برای تمام سطوح ظرف انجام دهید و کل آن را به لیمو و نمک آغشته کنید. اجازه دهید ظرف موردنظر تا چند ساعت استراحت کند. سپس آن را با دستمال نم‌دار تمیز کنید.
مزیت آخر چه بود؟ ترکیب لیمو و نمک عطر فوق‌العاده‌ای هم به ظرف چوبی می‌دهد. قطعا این عطر و بو لذت میل کردن هر خوراکی در آن ظرف را دو چندان می‌کند.
روش دیگری هم وجود دارد؟ بله ! با مواد مختلف مثل سرکه و جوش شیرین هم می‌توان ضدعفونی انجام داد ولی این روش‌ها معایبی هم دارند. مثلا استفاده از سرکه بوی آن را تا مدتی روی ظرف باقی می‌گذارد و این ممکن است برای همه خوشایند نباشد.
ظرف چوبی از آن دسته از ظروف است که برای همه جذاب و لذت‌بخش به نظر می‌رسد. چوب بوی منحصر به فرد خود را دارد و فضای خانه و آشپزخانه را بیشتر به طبیعت نزدیک می‌کند. طبیعی بودن چوب و حساس بودن آن باعث می‌شود که نسبت به وسایل دیگر به مراقبت بیشتری نیاز داشته باشد. باید آن را در شرایط خاصی نگهداری کرد و موقع شستشو نکاتی را رعایت کرد. مهم‌تر از آنها روغن کاری ظرف چوبی باید به صورت دوره‌ای انجام شود تا بافت چوب دچار فرسودگی و خشکی نشود و عمر طولانی‌تری داشته باشد.
این مطلب برای این نوشته شد که نکات اساسی نگهداری از چوب را به طور ویژه بررسی کنیم و یاد بگیریم. شما چه نکته دیگری می‌دانید که در این مطلب نوشته نشده بود؟